(02-11-2023) Een gekalligrafeerde steen met daarin het gedicht De Stem.
Dat is het bijzondere kunstwerk van beeldhouwer Gerard Fransen en dichter, letterkunstenaar en auteur Albert Hagenaars.
Het Markiezenhof mag de speciale gekalligrafeerde steen De Stem uit 2015 toevoegen aan de collectie van het museum samen met het gedicht en een korte documentaire van José Mens.
Zeldzame steen
Beeldhouwer Gerard Fransen heeft, zoals hij zelf zegt een zeldzame dolomiet steen (kalksteen) gevonden, een steensoort die gedolven wordt in de dolomieten. "De meeste groeven zijn dicht, waardoor de steen echt zeldzaam is. Her en der zijn er nog wel steenhouwers die dolomiet verhandelen maar de zware platen zijn er helaas niet meer.
Het is een mooie steen waar je heel fijn in kunt hakken", vertelt Gerard trots.
De steen wilde hij gebruiken voor een sculptuur. Zijn specialisme is letterhakken en voor deze steen wilde hij een gedicht van Albert Hagenaars gebruiken.
Bijzondere samenwerking
De kunstenaars leerden elkaar een aantal jaar geleden kennen bij een expositie van Gerard Fransen in Halsteren en toen ontstond het idee om samen een kunstwerk te maken. Albert schreef een gedicht over steenhakken en Gerard gaf het vorm.
Albert vertelt: "Ik schreef het gedicht met de woorden ‘steen’ en ‘stem’ in gedachten; elk materiaal heeft namelijk een stem. Steen is een langzaam levend organisme. Ik ben er vier maanden mee bezig geweest om dit gedicht te schrijven.”
Er zit veel diepgang in en dat laat Gerard ook terugzien in het kunstwerk. De letters liggen verdiept achter elkaar om het gedicht te visualiseren in het materiaal en om de diepere gedachte en waarde zichtbaar te maken. Slag na slag heeft Gerard het vormgegeven.
“Het zijn maar vier regels maar om het juiste resultaat te behalen, ben je een hele tijd bezig”, vertellen de heren. Hoe vaker je het gedicht leest hoe meer diepgang het krijgt. Kijk maar naar het laatste woord op de derde regel. Het woord ‘doorleeft’ is gesplitst in 2 woorden. De nadruk ligt nu op 'door' wat zijn betekenis heeft, dwarsdoor en verdergaand.
De steen is gezaagd, geslepen en heel fijn geschuurd zodat deze matglans wordt en goed te bewerken is. Om de tekst over te brengen gebruikte Gerard carbonpapier. Hij maakte gebruik van een bamboestaafje en een kraspen om de tekst over te nemen. Het overbrengen van het gedicht op de steen was een nauwkeurig werkje, waarbij de lijnen perfect moesten zijn. Dat is het begin voordat het hakproces kan starten.
Er was een liefhebber die erg gecharmeerd was van De Stem en het graag wilde kopen, maar de heren waren het met elkaar eens, ze willen het schenken aan het Markiezenhof, zodat het bewaard wordt voor het nageslacht.
Twee verschillende kunstuitingen worden samengevoegd
Het Markiezenhof verwerft hoofdzakelijk historische objecten, zowel via schenkingen als aankopen. Toch is het moderne kunstwerk van Gerard Fransen en Albert Hagenaars helemaal op zijn plaats in de collectie van de gemeente Bergen op Zoom.
Conservator Daphne Valentijn is heel blij met De Stem: "De reden dat we het aannemen is niet alleen omdat het om Bergse kunst gaat, waarvan de uitstraling museaal waardig is, maar het is ook een unieke samenwerking tussen twee kunstenaars van verschillende disciplines. Dat in combinatie met de korte documentaire van José Mens maakt het uniek en bijzonder".
De gekalligrafeerde steen is vanaf dinsdag 7 november te bewonderen in het atelier van het Markiezenhof. Het atelier bevindt zich naast de Schatkamers op de eerste etage van het museum.
